Günümüzde dijital tasarım ve görsel iletişim giderek önem kazanıyor. Logo tasarımlarından teknik çizimlere, web grafiklerinden illüstrasyonlara kadar pek çok alanda vektörel grafikler vazgeçilmez bir araç haline geliyor. İşte bu noktada, açık kaynaklı ve güçlü bir vektörel grafik düzenleme aracı olan Inkscape devreye giriyor. Adobe Illustrator, Corel Draw veya Freehand gibi profesyonel yazılımlara alternatif olarak geliştirilen Inkscape, Scalable Vector Graphics (SVG) formatını temel alarak vektörel tasarım dünyasına erişilebilir bir kapı açıyor.

Vektörel Grafik Nedir? Neden Inkscape SVG Kullanır?

Peki, “vektörel grafik” tam olarak ne anlama geliyor? Photoshop veya GIMP gibi raster (bitmap) tabanlı grafik düzenleyicilerden farklı olarak, Inkscape grafiklerinizi vektörel formatta saklıyor. Bu format, görüntüdeki şekil ve nesnelerin çözünürlükten bağımsız, matematiksel bir tanımını sunuyor. Bu sayede, bir vektörel grafik motoru, her çözünürlükte veya yakınlaştırma seviyesinde çizgileri ve eğrileri nasıl çizeceğini hassas bir şekilde belirleyebiliyor.

Raster grafikler ise, çözünürlüğe bağımlı olarak piksel gridi şeklinde görüntü saklıyor. Vektörel ve raster grafikler birbirinin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. Raster grafikler genellikle fotoğraflar ve bazı sanatsal çizimler için daha uygunken, vektörel grafikler tasarım kompozisyonları, logolar, metin içeren görseller ve teknik illüstrasyonlar gibi alanlarda daha başarılı sonuçlar veriyor.

Inkscape, raster görüntüleri içe aktarabilme ve görüntüleyebilme yeteneğine de sahip. İçe aktarılan bir raster görüntü, vektörel grafiğinizde farklı bir nesne olarak konumlanıyor ve diğer vektörel nesneler gibi taşınabiliyor, dönüştürülebiliyor veya kırpılabiliyor.

SVG: Vektörel Grafiklerde Açık Standart

Scalable Vector Graphics (SVG), W3C tarafından geliştirilen, vektörel grafikler için açık, endüstri standardı ve XML tabanlı bir formattır. SVG’nin kabul görmesi hızla artıyor. Çoğu vektörel grafik editörü SVG formatını içe ve dışa aktarabilirken, modern web tarayıcıları (IE9 ve sonrası dahil) SVG’yi herhangi bir eklentiye ihtiyaç duymadan doğrudan görüntüleyebiliyor.

Inkscape Hangi Platformlarda Çalışır? Hangi Formatları Destekler?

Inkscape, Linux için kaynak kodlarının yanı sıra Flatpak ve Snap paketleri, Ubuntu için PPA, Windows (32 ve 64 bit, taşınabilir uygulama ve kurulum gerektirmeyen sürüm) ve Mac OS X (DMG, MacPorts, Homebrew) için paketler sunuyor. FreeBSD ve diğer Unix benzeri işletim sistemlerinde de başarıyla kullanıldığı biliniyor. Windows 98/Me ve 2000 sürümlerinin ise artık desteklenmediğini belirtmekte fayda var.

ETAP 19 ve ETAP 23 kullanıcıları, yazılımı uygulama mağazasında “inkscape” araması yaparak kurabilirler.

Inkscape, SVG, SVGZ (gzipped SVG), PDF, EPS ve AI (Adobe Illustrator) gibi birçok farklı formatı açabilir veya içe aktarabilir. 0.91 sürümünden itibaren ise CDR (CorelDraw) ve VSD (Visio) formatlarını da doğrudan içe aktarabiliyor. Eklentiler yardımıyla, PostScript veya EPS içe aktarmak için özel yöntemler bulunuyor. Dia, XFig veya Sketch formatları için ise ilgili programların kurulu olması gerekiyor.

Raster formatlarına gelince, Inkscape JPEG, PNG, GIF gibi formatları bitmap görüntü olarak içe aktarabilirken, yalnızca PNG bitmap olarak dışa aktarabiliyor. PNG formatı, vektörel grafikler için en uygun format olarak kabul ediliyor. Kayıpsız sıkıştırma kullanıyor ve genellikle tüm grafik ve görüntüleme yazılımları tarafından destekleniyor.

Vektörel görüntünüzü farklı bir raster formatına dönüştürmeniz gerekirse (örneğin JPEG), PNG dosyasını GIMP veya ImageMagick gibi farklı bir yazılımla veya bir eklenti ile dönüştürmeniz gerekebilir.

Inkscape, SVG, SVGZ, PDF, Postscript/EPS/EPSi, LaTeX (.tex), POVRay (.pov), HPGL ve daha birçok formatta kaydedebilir. 0.91 sürümünden itibaren FXG (Flash XML Graphics), SIF (Synfig Animation Studio), HTML5 Canvas formatlarında kaydetme ve XAML dışa aktarma konusunda da geliştirmeler sunuyor.

Inkscape Düzenli Kullanıcılar İçin Hazır mı?

Evet! Inkscape henüz önde gelen vektörel grafik düzenleyicilerinin tüm özelliklerine sahip olmasa da, en son sürümleri temel vektörel grafik düzenleme yeteneklerinin büyük bir kısmını sunuyor. Kullanıcılar, Inkscape’i web grafikleri, teknik diyagramlar, simgeler, yaratıcı sanat, logolar, haritalar gibi çok çeşitli meslek ve hobilerde başarıyla kullandıklarını belirtiyorlar. Örneğin, Wikipedia’daki binlerce görsel ve openclipart.org’daki içeriğin büyük bir bölümü Inkscape ile oluşturulmuş durumda.

Inkscape’i diğer grafik ve masaüstü araçlarınızla birlikte kullanmaya başlayabilirsiniz!

Inkscape Web Sayfaları veya Animasyonlar Oluşturabilir mi?

“Bir nebze” diyebiliriz. Web sayfası yazarları, Inkscape’i genellikle web sayfası taslakları veya banner, logo, simge gibi web sayfası öğeleri oluşturmak için kullanıyorlar. SVG’nin web tarayıcılarındaki desteğindeki son gelişmelerle birlikte, SVG’yi doğrudan web üzerinde kullanmak daha olası hale geliyor. Modern tarayıcıların çoğu artık SVG görüntülerini görüntüleyebiliyor. Teoride, SVG ve XHTML aynı belge içinde birlikte kullanılabiliyor.

Ancak, SVG vektörel grafikler için internet standardı olsa da, SVG desteği henüz %100 değil. Bu nedenle, en geniş web tarayıcısı yelpazesini desteklemesi gereken web sayfası yazarları, genellikle her SVG grafiğini son adım olarak bir raster görüntüye (.png) dönüştürüyorlar.

Inkscape’in kendisi animasyonu desteklemiyor, ancak belki gelecekte bu özellik eklenebilir. Şimdilik, SVG görüntülerini veya Inkscape ile oluşturulmuş raster görüntüleri, farklı teknolojiler kullanarak canlandırmanın çeşitli yolları bulunuyor.

Sıkça Sorulan “Nasıl Yapılır?” Sorularına Yanıtlar

Inkscape kullanıcılarının sıkça karşılaştığı “nasıl yapılır?” sorularına ve pratik çözümlerine de değinelim:

• Inkscape Arayüz Dilini Değiştirme: Düzen > Tercihler > Arayüz: Dil yolunu izleyerek arayüz dilini değiştirebilirsiniz. Değişikliğin etkisini gösterebilmesi için Inkscape’i yeniden başlatmanız gerekiyor.
• Şeffaf Arka Plan Oluşturma veya Arka Plan Rengini Değiştirme: Inkscape’in arka planı varsayılan olarak şeffaftır. Şeffaflığı belirtmek için birçok grafik programının kullandığı dama deseni kullanılmaz. Şeffaflığı gösteren dama desenini yalnızca renk çubuklarında, Dolgu ve Kontür iletişim kutusunda veya Stil Göstergelerinde ve renk/opaklık ayarlanabilen diğer iletişim kutularında görebilirsiniz. Arka planı şeffaf yapmamak için, Dosya menüsü > Belge Seçenekleri > Görünüm (Display) Sekmesi yolunu izleyerek “Dama tahtası” kutucuğuna tıklayabilirsiniz. Kutucuğun hemen üstünde yer alan “Sayfa” seçeneği ile açılan pencerede arka planın rengini ve/veya opaklığını değiştirebilirsiniz.
• Katı Bir Nesnede Delik Açma (Simit Deliği Gibi): Katı bir nesnede delik açmanın farklı yöntemleri bulunuyor. İç ve dış daireleri çizdikten sonra, yolları birleştirerek veya fark operasyonunu kullanarak delik oluşturabilirsiniz.
• Uç Nokta Olmayan İki Noktayı Birleştirme: Inkscape’te şu anda bu mümkün değil. Yalnızca iki uç nokta birleştirilebiliyor. Ancak, yakalama özelliğini kullanarak veya Düğüm aracı kontrol çubuğundaki X: ve Y: alanlarına aynı değerleri girerek noktaları hassas bir şekilde üst üste yerleştirebilirsiniz. Ardından, bu noktaları seçerek tek bir düğüm gibi birlikte hareket ettirebilirsiniz.
• Özel Belge Şablonları Oluşturma: Inkscape kılavuzunda bu konu kısaca ele alınıyor. Ayrıca, Inkscape geliştiricisi Alexandre Prokoudine tarafından hazırlanan detaylı bir eğitim kaynağı da mevcut.
• Mesafe ve Açıları Ölçme: 0.91 ve sonraki sürümlerde Inkscape bir Ölçüm Aracı sunuyor. Daha eski sürümlerde ise, Kalem/Bezier aracı genel ölçüm almak için kullanılabiliyor.
• Düğüm Gruplarını Ölçeklendirme veya Döndürme: Düğüm aracı etkinken, “Seçili düğümler için dönüştürme tutamaçlarını göster” düğmesine tıklayarak düğüm gruplarını ölçeklendirebilir veya döndürebilirsiniz.
• Inkscape ile Sinüs Eğrileri Oluşturma: Eklentiler menüsü > Render > Parametrik Eğriler seçeneğini kullanarak sinüs eğrileri oluşturabilirsiniz.
• Özel Paletler Oluşturma ve Renkleri Kaydetme: Seçilen renkleri daha sonra kullanmak üzere Inkscape’te saklamanın iki yolu bulunuyor. Otomatik palet ve GIMP paletlerini yükleme yöntemleriyle renk paletlerinizi kişiselleştirebilirsiniz.
• Gradyanı Eğme – Konturla Birlikte Eğilecek Gradyan Uygulama – Gradyan Ağı: Doğrusal veya radyal bir gradyanı eğmek mümkün değil. Ancak, çeşitli tekniklerle “taklit etmek” mümkün olabiliyor. Bulanıklaştırma, radyal gradyanları kırpma ile kullanma veya işaretleyiciler kullanma gibi yöntemlerle kavisli gradyanlar oluşturulabiliyor. Ayrıca, Inkscape 0.92 sürümünde Gradyan Ağı aracı da eklendi.
• Döşenmiş Klonların Rengini Değiştirme: Inkscape kılavuzunun Döşeme bölümünde bu konu detaylı olarak açıklanıyor.
• Raster (Bitmap) Görüntüleri Vektöre (SVG) Dönüştürme: Raster görüntüleri vektöre dönüştürmenin genel olarak iki yolu bulunuyor: manuel izleme ve otomatik izleme. Manuel izleme için Inkscape’in Kalem/Bezier aracı, Kalem/Serbest Çizim aracı veya Kaligrafi aracı kullanılabiliyor. Otomatik izleme ise Yol menüsü > Biteşlemi Vektörize Et seçeneği ile yapılabiliyor.
• Bir SVG Nesnesini Bağlantıya Dönüştürme: Inkscape kılavuzunda bu konu hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz.
• Kullanıcı Tercihlerini Sıfırlama: Kullanıcı tercihlerini sıfırlamanız gerekirse, Tercihler.xml dosyasını bulmanız ve silmeniz veya yeniden adlandırmanız yeterli oluyor. Dosya yolu ve adımlar SSS bölümünde belirtiliyor.
• Inkscape ile CMYK Renk Uzayında Grafikler Oluşturma: Inkscape şu anda dosya dışa aktarma için renk yönetimini desteklemiyor. Ancak, renk yönetimi için bazı alternatif seçenekler ve eklentiler mevcut.
• Tüm Klavye Kısayollarının Listesini Nerede Bulabilirim: Inkscape programı içinden Yardım menüsü > Tuş ve Fare Referansı seçeneğiyle klavye kısayollarının listesine ulaşabilirsiniz.

Inkscape Hakkında Daha Fazla Yardım Nerede Bulunur?

Inkscape’i öğrenmek ve daha derinlemesine kullanmak için çeşitli kaynaklar mevcut:

• Inkscape Kılavuzu: Program içinden Yardım menüsü > Inkscape Kılavuzu seçeneğiyle çevrimiçi kılavuza erişebilirsiniz. Kılavuz, kitap veya e-kitap olarak da edinilebilir.
• Eğitimler (Tutorials): Yardım menüsünden erişilebilen resmi eğitimlerin yanı sıra, Inkscape web sitesindeki Eğitimler sayfası ve internet üzerinde birçok farklı eğitim kaynağı bulunuyor.
• Floss Manual: Inkscape için kapsamlı bir kullanım kılavuzu sunuyor.
• Kitaplar: Inkscape kullanımını öğreten çok sayıda kitap mevcut. Kitap satıcılarından veya çevrimiçi kitap platformlarından Inkscape kitaplarına ulaşabilirsiniz.
• İnternet Aramaları: İnternet arama motorlarını kullanarak Inkscape hakkında sayısız eğitime ve kaynağa ulaşabilirsiniz.
• Topluluk Forumları: Inkscape web sitesindeki Topluluk sayfasında farklı dillerde forumların listesi bulunuyor. Bu forumlar, yardım istemek, dosya paylaşmak ve görsel örnekler sunmak için ideal platformlar.
• Launchpad Answers: Geliştiricilerin de yanıt verebildiği Launchpad Answers, soru sormak için bir başka iyi seçenek.
• Inkscape-user E-posta Listesi: E-posta listesi üzerinden yardım almak isteyenler için aktif bir topluluk bulunuyor.
• IRC: IRC kanalları da hızlı yardım almak için kullanılabiliyor, ancak IRC’de aktif olan kişilerin her zaman doğru cevabı bilemeyebileceğini unutmamak gerekiyor.

Sonuç

Inkscape, vektörel grafik dünyasına adım atmak veya mevcut tasarım becerilerini geliştirmek isteyen herkes için güçlü, ücretsiz ve erişilebilir bir araçtır. SVG formatının sunduğu avantajları kullanarak, çözünürlükten bağımsız, yüksek kaliteli grafikler oluşturabilir, tasarımlarınızı farklı platformlarda kolaylıkla kullanabilirsiniz. Geniş format desteği, kapsamlı özellik seti ve aktif topluluğu ile Inkscape, vektörel grafik alanında keşfedilmeye değer bir potansiyel sunuyor.

Hemen Inkscape’i indirerek vektörel grafik tasarımın sonsuz dünyasına adım atın!

Vektörel grafik tasarımda Inkscape ile neler tasarlamayı planlıyorsunuz?