"Maraqlı bir problemi həll etmək üçün, maraqlı ola biləcək problemi tapmaqla başlayın.” Erik Steven Raymond deyir; Onun yazdığı pulsuz proqram icması Onun mühüm yazılı əsərlərindən biri, "Bazar və Katedral” kitabı, Açıq Mənbə Proqramının Sosial Məzmunu bölməsində.
Türkiyədə geniş çap olunmayan, 27-ci il mayın 1997-də elan edilən bu kitaba əslində “maraqlı problem tapan” bir adamın sayəsində çatdım.
Bu şəxs təvazökar xasiyyəti ilə tanınan, əsas əsərlərindən əlavə, hətta 17 yaşlı lisey şagirdi ilə söhbət edə, ona işıq ola bilən Mustafa Akgüldür.
Biz onu “Türkiyədə internetin atası” kimi tanıyırıq.
Mustafa Akgül 10 may 1948-ci il bazar ertəsi günü Ankaranın Güdül mahalının adı kimi yaşılöz qəsəbəsində anadan olub. 1970-ci ildə ODTÜ İnşaat mühəndisliyi, 1974-cü ildə isə ODTÜ Riyaziyyat/Əməliyyat fakültəsini bitirmişdir.
1981-ci ildə Kanadanın Vaterloo Universitetində doktorluq dərəcəsini bitirmişdir.
O, 90-cı illərin əvvəllərində, akademiklərin kitabxanaya baş çəkməli və istənilən çap nəşri üçün material toplamalı olduğu illərdə İnternetin nə qədər vacib olduğuna dair tədqiqat nəşrləri hazırladı.
Mustafa Akgülün jmo.org.tr saytında baxdığımız 1995-ci ilə aid olduğu düşünülən “İnternet: İnformasiyaya Erişimin Yeni Adı” adlı əsərində Mustafa Akgül bu mövzudan çox bəhs edir. Əslində, bu mətndə “İnternet sadəcə olaraq bütün dünyaya səpələnmiş hissələri olan beynəlxalq, dinamik, canlı böyük kitabxanadır”. dedi. Biliyin ömrünün qısaldığı bir dövrdə olmağımıza baxmayaraq, bu tərifin dəyişməməsi çox təəccüblüdür.
Linus Torvalds ilk Linux versiyasını 1991-ci ilin sentyabrında elan etdi. 2 il sonra, 1993-cü ildə pulsuz proqram tərtibatçılarının ünsiyyət qurması üçün. linux@bilkent.edu.tr e-poçt siyahısını yaratdı.
1995-ci ilə gəldiyimiz zaman Bilkənd Universitetində təşkil etdiyi Türkiyədə 1-ci İnternet Konfransında bu siyahıdakı insanları fiziki olaraq bir araya gətirdi.
90-cı illərin ikinci yarısında informasiya mübadiləsini asanlaşdırmaq üçün linux.org.tr saytının yaradılması, GNU/Linux haqqında ilk kitabın nəşri, Türkiyədə ilk GNU/Linux paylanmasının inkişafı və pulsuz proqram təminatı müzakirə edilib. konfranslar.
2000-ci ildə Linux İstifadəçiləri Assosiasiyasının yaradılması ilə 8 il idarə heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb. Daha sonra fəxri prezident oldu.
2000-ci ildə Türkiyədə ilk dəfə Azad Proqram və Linux Festivalı adı altında müstəqil proqram təminatı ilə bağlı tədbir təşkil edilmiş, bu tədbir daha sonra Azad Proqram və Linux Günləri adı altında təşkil olunmağa davam etmişdir. 2010-cu ildə Mustafa Akgülün təşəbbüsləri ilə ilk dəfə olaraq GNU/Linux sistem idarəçiliyi kimi təlimlərin təşkil olunduğu Linux Yaz Düşərgəsi təşkil edildi. Bundan əlavə, Akademik İnformatika Konfransı və illərdir davam edən pre-kursları davamlı hala gətirərək, daha çox sektor işçisi və tələbələrə yüksək əlavə dəyərli məlumatları pulsuz əldə etmək imkanı təqdim etdi.
Mustafa Akgül əsl uzaqgörən idi, lakin o, dünyada bir çoxlarının düşdüyü təkrarlar dövrəsində tələyə düşməyib. Tənqidə açıqlıq, öyrənmə iştahı, ən əsası isə sonsuz həyat enerjisi bunda böyük rol oynayır. Xəstəliyinin çətin anlarında belə təşkilatçısı olduğu düşərgələrdə və proqramlarda iştirak etməyə çalışırdı. Mühazirələr verməklə o, pulsuz proqram təminatı fəlsəfəsini və texniki biliklərini yeni və təzə beyinlərə çatdırdı. Bunlarla yanaşı, kömək istəyən hər kəsə yardım edən Mustafa Akgül birləşdirici şəxsiyyəti ilə sektorda əvəzolunmaz bir insan idi.
Onun Pardus komandası üçün hər zaman xüsusi yeri olub, xüsusən də Açıq Mənbə Məsləhət Komitəsinin üzvü olduğu dövrdə Türkiyədə bütün açıq mənbəli layihələrin, ən əsası isə Pardus-un yayılmasında bizə yol göstərən rolu olub.
O, təkcə LKD-də deyil, həm də Türkiyədə İnternet Texnologiyaları Dərnəyi və Türkiyə İnformatika Dərnəyi kimi fəal qabaqcıl birliklərin idarə olunmasında fəal rol oynamışdır.
Əhəmiyyətini daim vurğuladığı internetin Türkiyəyə gəlişi 1998-ci ildən etibarən hər aprel ayında bütün ölkədə İnternet həftəsi kimi qeyd olunur. İnternetin əhəmiyyətinə bu qədər diqqəti cəlb etməyə çalışan alimin seçdiyi şüar təbii ki, ancaq bu qədər maraqlı ola bilərdi. "İnternet həyatdır."
Mustafa Akgülün əksər insanların bilmədiyi başqa bir xüsusiyyəti isə 90-cı illərdə informatika sahəsində görmə maneəlilərin fəaliyyətinə başlamazdan əvvəl “Bilkənd Jaluzi” adlı bir e-poçt siyahısı yaratması və görmə qabiliyyəti zəif olanların işini xeyli asanlaşdırmasıdır. məlumat mübadiləsi aparmaq.
13 dekabr 2017-ci il tarixində Ankarada müalicə aldığı xəstəxanada ən izdihamlı camaat olaraq onun sayəsində öz peşə və şəxsi həyatlarını qurmuş ağrılı bir ailəni, tələbələri, iş yoldaşlarını və bütöv bir sənayeni geridə qoydu.
Onun adı ildə iki dəfə təşkil edilən Mustafa Akgül Özgür Yazılım düşərgələrində, e-poçt siyahılarında və ən əsası modemlərimizdən bizə çatan hər məlumatda var.
Onu hörmət və ehtiramla yad edirik.
Bu yazını yüksək səslə dinləmək üçün https://www.pardus.org.tr/podcast-yayinlari/
